Η ενθάρρυνση της καινοτομίας και η πρόσβαση στις τεχνολογίες υγείας έχει αναδειχθεί διεθνώς ως μια σημαντική στρατηγική για την καταπολέμηση των λοιμωδών νοσημάτων. Τα μεταδιδόμενα νοσήματα HIV και ηπατίτιδες Β και C (HBV, HCV) αποτελούν σύγχρονο πρόβλημα δημόσιας υγείας ιδιαίτερα σε ευπαθείς πληθυσμούς, όπως οι χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών (ΧΕΝ). Τα κύρια προβλήματα ελέγχου εξάπλωσης των λοιμωδών νοσημάτων είναι η καθυστερημένη διάγνωση και οι φραγμοί πρόσβασης στο σύστημα υγείας. Ανάμεσα στους μολυσμένους χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών, η νοσηρότητα και η θνησιμότητα συνεχίζει να αυξάνει και συνοδεύεται από σημαντική επιβάρυνση στο σύστημα υγείας, τόσο κοινωνικά όσο και οικονομικά.
Εκτιμάται ότι στην Ελλάδα υπάρχουν 17.245 χρήστες ναρκωτικών υψηλού κινδύνου εκ των οποίων 5.120 έκαναν ενέσιμη χρήση τον τελευταίο μήνα. Σε σχέση με το γενικό πληθυσμό, οι ΧΕΝ φέρουν δυσανάλογο φορτίο λοιμωδών νοσημάτων, όπως ηπατιτίδων B και C και HIV. Το 2014, το 74% των ΧΕΝ που εντάχθηκαν σε προγράμματα υποκατάστασης, «στεγνά» προγράμματα, ή προσέγγισαν υπηρεσίες άμεσης πρόσβασης είχε μολυνθεί από τον ιό της ηπατίτιδας C. Το 2011 σημειώθηκε επιδημία HIV λοίμωξης στους ΧΕΝ με αποτέλεσμα 1 περίπου στους 6 χρήστες που ζουν στην Αθήνα να έχει ήδη μολυνθεί από τον ιό HIV. Η επιδημία αυτή οδήγησε στην εντατικοποίηση των προγραμμάτων μείωσης της βλάβης. Τα τελευταία αποτελούν το αντικείμενο του Οργανισμού κατά των Ναρκωτικών (ΟΚΑΝΑ). Το 2014 ο ΟΚΑΝΑ εξυπηρετούσε 10.226 άτομα. Ο έλεγχος των ατόμων αυτών για λοιμώδη νοσήματα επιτρέπει την επιδημιολογική επιτήρηση και την ανίχνευση πιθανών αυξητικών τάσεων διαχρονικά.
Στις περισσότερες αναπτυγμένες χώρες όπου η θνησιμότητα από τα μεταδοτικά νοσήματα έχει μειωθεί σημαντικά, η ανησυχία επικεντρώνεται στην πρόληψη εμφάνισης νέων κρουσμάτων νόσου που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε επιδημική έκρηξη. Η έγκαιρη ανίχνευση επιδημικών εκρήξεων μπορεί να περιορίσει το μέγεθος της επιδημίας και να μειώσει τη σχετιζόμενη νοσηρότητα και θνησιμότητα. Για το λόγο αυτό, στη σύγχρονη εποχή της ηλεκτρονικής υγείας, η ανάπτυξη αυτοματοποιημένων συστημάτων έγκαιρης και αξιόπιστης ανίχνευσης επιδημικών εκρήξεων βρίσκεται στο επίκεντρο σχετικών ερευνών. Πρωταρχικός στόχος της πρότασης είναι η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου αυτοματοποιημένου συστήματος έγκαιρης και αξιόπιστης ανίχνευσης επιδημικών εκρήξεων, και η δημιουργία αλγορίθμου εκτίμησης ατομικού κινδύνου μόλυνσης εστιάζοντας στον HIV και τις ηπατίτιδες Β, C και η εφαρμογή τους στους ΧΕΝ που εξυπηρετούνται από τον ΟΚΑΝΑ. Η ανάπτυξη του αυτοματοποιημένου συστήματος θα στηριχθεί στην εφαρμογή μαθηματικών μοντέλων ανίχνευσης επιδημικών εκρήξεων και εκτίμησης ατομικού κινδύνου μόλυνσης καθώς και τεχνικών «Βαθιάς» Μηχανικής Μάθησης. Το σύστημα θα χρησιμοποιήσει δεδομένα εκπαίδευσης από τους ΧΕΝ που εξυπηρετούνται από τον ΟΚΑΝΑ. Προς τούτο θα αναπτυχθεί ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα καταγραφής και ατομικής παρακολούθησης ασθενών, στο οποίο θα καταχωρηθούν, λαμβάνοντας υπόψη όλους τους συνιστώμενους κανόνες ασφάλειας και εμπιστευτικότητας, τα απαραίτητα δεδομένα. Επίσης θα αξιοποιηθούν και θα αναπτυχθούν νέες τεχνολογίες (speech to text, έξυπνη σάρωση). Θα είναι δε δομημένο κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μπορεί εύκολα να προσαρμοστεί και σε άλλες πληθυσμιακές ομάδες (π.χ. μετανάστες, φυλακισμένοι, check points), ενώ τμήματα του λογισμικού (όπως η εκτίμηση του ατομικού κινδύνου μόλυνσης και η τεχνολογία speech to text) να μπορούν να αξιοποιηθούν και ανεξάρτητα.
Ειδικότεροι σκοποί είναι:
- Ανάπτυξη αυτοματοποιημένου συστήματος έγκαιρης και αξιόπιστης ανίχνευσης επιδημικών εκρήξεων εστιάζοντας σε ηπατίτιδες Β, C και τον HIV
- Ανάπτυξη και εφαρμογή αλγορίθμου εκτίμησης ατομικού κινδύνου μόλυνσης
- Ανάπτυξη ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος καταγραφής και ατομικής παρακολούθησης ασθενών
- Ανάπτυξη προγράμματος αξιολόγησης πολιτικών μείωσης της βλάβης
- Ανάπτυξη και χρήση νέων τεχνολογιών (speech to text, «έξυπνο» μηχάνημα σάρωσης)